Het arbeidsrecht is soms net een kat-en-muis-spelletje. Er worden regels bedacht en vervolgens bedenken werkgevers én werknemers hoe ze onder die regels uit kunnen komen. Vaak wordt de wet daarna weer aangepast, waarna het spel weer opnieuw begint…
Dit spel speelde zich onder meer af rond de ‘ketenregeling’ zoals deze geldt in het arbeidsrecht. Werkgevers probeerden die te omzeilen. Daar heeft de Hoge Raad een stokje voor gestoken, middels een belangrijke uitspraak op 9 januari 2015.
Voor een beter begrip van deze uitspraak, zet ik in dit artikel eerst uiteen wat de ketenregeling ook alweer inhoudt. Vervolgens laat ik zien wat de uitspraak van de Hoge Raad betekent en wat de gevolgen in de praktijk zijn.
Ketenregeling
De ketenregeling is opgenomen in art. 7:668a van het Burgerlijk Wetboek. De regeling houdt onder meer in dat er 3 opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd kunnen worden gesloten. Een volgende arbeidsovereenkomst moet daarna worden aangegaan voor onbepaalde tijd. De werknemer heeft dan dus een vast contract.
Werkgevers hebben door de jaren heen altijd naar manieren gezocht om de ketenregeling te omzeilen. Daarmee proberen ze iemand na 3 opeenvolgende arbeidsovereenkomsten in dienst te houden, zonder de werknemer een contract voor onbepaalde tijd aan te bieden. Immers, met een contract voor onbepaalde tijd is het voor de werkgever een stuk lastiger om van de werknemer af te komen.
Werkgever probeert wet te omzeilen
Ook de uitspraak van de Hoge Raad gaat over een werkgever die de ketenregeling probeerde te omzeilen. De betreffende werknemer had al 3 opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd gehad en zou op basis van de ketenregeling in aanmerking komen voor een contract voor onbepaalde tijd.
Teneinde de werknemer in dienst te kunnen houden, zonder voor lange tijd aan hem vast te zitten, kwam de werkgever met een creatieve oplossing. Weliswaar sloten werkgever en werknemer een contract voor onbepaalde tijd, maar tegelijkertijd spraken zij in een aparte vaststellingsovereenkomst af dat de arbeidsovereenkomst op een bepaalde datum met wederzijds goedvinden zou eindigen. Het belang van de werknemer was dat hij wist dat hij mocht blijven. Het alternatief voor de werkgever was namelijk hem te ontslaan.
Constructie toegestaan door Gerechtshof Den Bosch…
Hoewel uit alles bleek dat deze constructie was opgezet om de ketenregeling te omzeilen, oordeelde het Gerechtshof in Den Bosch op 30 juli 2013 dat de constructie was toegestaan. Daartoe overwoog het Gerechtshof dat partijen volgens de wet in een vaststellingsovereenkomst ook afspraken kunnen maken die indruisen tegen andere wettelijke bepalingen. De werknemer was het hier toch niet mee eens en stelde cassatie in tegen de uitspraak.
… maar de Hoge Raad steekt er een stokje voor
Werkgevers keken met spanning uit naar het oordeel van de Hoge Raad. Deze oordeelde dat de constructie niet was toegestaan. Weliswaar is het toegestaan om in vaststellingsovereenkomsten afspraken op te nemen die strijdig zijn met dwingend recht, maar dit mag alleen om een bestaand geschil te beëindigen. Daarvan was in dit geval geen sprake: partijen sloten de overeenkomst juist om langer met elkaar door te kunnen gaan. De Hoge Raad verhindert met deze uitspraak dat werkgevers (massaal) de wettelijke regeling met een vaststellingsovereenkomst omzeilen.
Uitspraak positief voor werknemers?
Bovenstaande uitspraak lijkt op het eerste gezicht een positieve uitspraak voor werknemers. Voor de werknemer in kwestie viel de uitspraak inderdaad gunstig uit.
Toch kan de uitspraak voor andere werknemers ook juist negatief uitpakken. Immers, werkgevers zijn er met deze uitspraak van op de hoogte dat zij de ketenregeling niet kunnen omzeilen. Voor sommige werkgevers zal dit aanleiding zijn werknemers een vast contract aan te bieden. Er zullen echter ook werkgevers zijn die besluiten werknemers geen contract meer aan te bieden. Dit brengt met zich dat werknemers werkloos worden, terwijl zij in dienst hadden kunnen blijven wanneer de werkgever de ketenregeling had kunnen omzeilen.
Hoe zit het in het nieuwe arbeidsrecht?
Let op! De ketenregeling wordt per 1 juli 2015 gewijzigd. Vanaf die datum worden contracten met een tussenliggende periode van 6 maanden of minder al opgeteld en tellen deze mee voor de ketenreging. Voorheen was die periode korter. Even kort afscheid nemen van een werknemer, om hem daarna weer een aantal tijdelijke contracten aan te bieden, wordt daardoor minder aantrekkelijk voor werkgevers.
Vragen?
Heeft u vragen over deze regeling? Twijfelt u of de ketenregeling voor u van toepassing is? Neem dan contact met mij op. Via de telefoon tel. 0172-427194 of vul het contactformulier in.
0172 - 42 71 94
