Garantie versus exoneratie: wat telt zwaarder?

Koopcontracten bevatten vaak garanties en exoneraties. Advocaat Jasper van de Graaf legt in dit artikel uit wat deze termen precies inhouden.

Een garantie is een toezegging van een partij dat hij zal instaan voor een bepaald feit. Een standaard garantie bij een aandelenkoop is de balansgarantie, waarmee de verkoper garandeert dat haar meest recente jaarrekening een juist en volledig financieel beeld van de doelvennootschap geeft. Door de balansgarantie kan de koper uitgaan van de juistheid van het vermogen van de doelvennootschap, zoals dat door de verkoper in de financiële cijfers wordt weergegeven.

Uitsluiting van aansprakelijkheid

Een exoneratie is een uitsluiting of beperking van de aansprakelijkheid. Een voorbeeld van een exoneratie is een clausule waarin de aansprakelijkheid van de verkoper – en daarmee de schadevergoeding voor de koper – wordt beperkt tot 25.000 euro.

Stel, partij A koopt voor 500.000 euro alle aandelen in een vennootschap van partij B. Het overnamecontract bevat de hierboven genoemde balansgarantie en exoneratie. Na overdracht van de aandelen blijkt dat de verkoper de overeengekomen balansgarantie heeft geschonden doordat de meest recente jaarcijfers onjuist zijn. Deze jaarcijfers geven namelijk een veel te positief financieel beeld van de overgedragen onderneming.

Teveel betaald

De aandelen blijken uiteindelijk maar 400.000 euro waard te zijn en de koper heeft dus 100.000 euro teveel betaald. Hij vordert dit bedrag – vanwege schending van de afgegeven balansgarantie – als schadevergoeding van de verkoper.

Een belangrijke vraag is: hoe verhouden de balansgarantie en de exoneratie zich hier tot elkaar?

Hier zijn twee situaties denkbaar:

• De exoneratie prevaleert boven de garantie. Hierdoor wordt de door de koper geleden schade van EUR 100.000,00 vanwege schending van de garantie door de exoneratie beperkt tot 25.000 euro.

of

• De exoneratie staat los van de garantie. Hierdoor kan de koper het volledige schadebedrag van 100.000 euro bij de verkoper vorderen.

U ziet dat het voor de koper van groot belang is dat de tweede situatie zal gelden. In dat geval kan hij immers 100.000 euro in plaats van slechts 25.000 euro vorderen. Maar is dat ook zo?

Bedoelingen en verwachtingen

Het antwoord op deze vraag verschilt van geval tot geval en moet worden vastgesteld aan de hand van uitleg van het overnamecontract. Bij deze uitleg is bijvoorbeeld van belang of partijen hebben bedoeld dat de garantie los staat van de exoneratie. Verder is van belang wat partijen bij de garantie en exoneratie van elkaar mogen verwachten. Een garantie prevaleert in ieder geval niet automatisch boven een exoneratie.

De koper kan dit probleem voorkomen door expliciet in het overnamecontract op te nemen, dat schending van de garantie leidt tot terzijdestelling van de exoneratie. In dat geval kan hij volledige schadevergoeding vorderen.
Voor de verkoper geldt uiteraard het spiegelbeeld. Hij wil zijn aansprakelijkheid zoveel mogelijk beperken door af te spreken dat de exoneratie altijd zal gelden.

Goed nadenken

Bovengenoemd voorbeeld laat zien dat verkopers en kopers tijdens de onderhandelingen goed moeten nadenken over hun garanties en exoneraties. En natuurlijk over de manier waarop dit in het contract wordt vastgelegd.

Wilt u hier nu al meer over weten? Bel mij gerust op tel. 0172 – 42 41 72 of vul het contactformulier in.