Kleine lettertjes met grote gevolgen

Contractenrecht
Blog
23 september 2015

Twee sets algemene voorwaarden: welke zijn van toepassing?

Ondernemers gaan vaak slordig om met algemene voorwaarden. Terwijl de algemene voorwaarden juist die bekende ‘kleine lettertjes’ vormen die in contracten en zakelijke afspraken zeer belangrijk zijn.

Wat bedoel ik met slordig? Bijvoorbeeld dat algemene voorwaarden soms van te voren niet naar een klant worden gestuurd. Of ze worden simpelweg niet van toepassing verklaard. In die gevallen staat een klant sterk als het tot een rechtszaak komt.

Twee sets

In deze blog wil ik het hebben over een andere mogelijkheid, namelijk die waarbij een ondernemer twee sets algemene voorwaarden hanteert. Dat kan ingewikkeld worden, zo zult u direct begrijpen.

Hoe kun je twee sets algemene voorwaarden hebben? Bijvoorbeeld als een bedrijf eigen algemene voorwaarden heeft, maar ook gebruikmaakt van standaard voorwaarden uit zijn branche.

Twee mogelijkheden

Wanneer er twee sets algemene voorwaarden zijn, komt natuurlijk de vraag op welke van toepassing zijn, als puntje bij paaltje komt. In dat geval zijn er twee mogelijkheden:

  • A: één van de twee sets wordt van toepassing verklaard (of-of). Juridisch wordt dit alternatieve verwijzing genoemd.
  • B: beide sets worden van toepassing verklaard (en-en). Juridisch wordt dit cumulatieve verwijzing genoemd.

Alternatieve verwijzing (of-of)

Ondernemers sturen vaak gedachteloos beide algemene voorwaarden naar een klant. Lekker makkelijk, denken ze dan. Staat iets niet in de één, dan staat het wel in de ander. Ze vergeten duidelijk aan te geven welke voorwaarden in welk geval van toepassing zijn. En dat levert een probleem op, want juridisch gezien zijn beide voorwaarden dan NIET van toepassing.

De reden is dat voor de klant duidelijk moet zijn welke voorwaarden gelden. Als de ondernemer daar onduidelijk over is geweest, dan komt dat voor zijn rekening en risico. De sanctie is dus stevig: er gelden überhaupt geen algemene voorwaarden van de ondernemer.

Cumulatieve verwijzing (en-en)

Nu zult u denken: als de ondernemer gewoon beide algemene voorwaarden van toepassing verklaart, dan zit hij toch altijd goed? Helaas, die vlieger gaat niet op. Want ook in dit geval is niet duidelijk welke set in welk geval van toepassing is. En dat houdt voor de rechter geen stand.

Algemene voorwaarden kunnen onderling strijdig zijn. Bij tegenstrijdige clausules moet per clausule worden bekeken welke voorrang heeft. Het is daarbij van belang hoe bepaalde ‘bedingen’ in een overeenkomst zijn vermeld of verwerkt.

Voorbeeld

Gaat het u al duizelen? Tijd voor een voorbeeld. En dat treft, want dit vraagstuk speelde onlangs in een zaak bij de Hoge Raad. Het conflict ging tussen een leverancier van bio-maïs voor de veevoederindustrie, waarbij een levering maïs volgens een klant een te hoog dioxinegehalte had. De vraag was: naar welke instantie moeten zij zich wenden om dit conflict op te lossen?
In deze kwestie waren twee sets algemene voorwaarden van toepassing verklaard. De zogeheten Contract Conditions van de branche en – in een kleiner lettertype – de algemene voorwaarden van één van de partijen. De Contract Conditions bepalen dat geschillen in een arbitrage-procedure moeten worden beslecht, terwijl de eigen algemene voorwaarden verwijzen naar de ‘normale’ rechter (rechtbank Middelburg).

Vervolgens wordt een procedure bij de rechtbank Middelburg opgestart en speelt de vraag of deze wel bevoegd is om in deze zaak te beslissen. De Hoge Raad stelt vast dat er sprake is van cumulatieve verwijzing (en-en). Er dient dus een keuze te worden gemaakt uit beide bevoegdheidsclausules.

Oordeel

Uiteindelijk oordeelt de Hoge Raad dat de Contract Conditions (arbitrage) van toepassing worden verklaard in het deel van de overeenkomst dat specifiek voor deze transactie is ingevuld. De eigen algemene voorwaarden (rechtbank) worden slechts onderaan in het contract – in kleiner lettertype – van toepassing verklaard. Hierdoor is de rechter van mening dat de verwijzing naar de Contract Conditions voorgaat en daarmee de zaak in een arbitrage moet worden beslist.

Tips bij meerdere sets algemene voorwaarden

  • Maak een duidelijk onderscheid bij het gebruik van meerdere sets algemene voorwaarden, bijvoorbeeld aan de hand van het soort overeenkomst waarop ze van toepassing worden verklaard.
  • Breng een rangorde aan in de sets algemene voorwaarden, bijvoorbeeld: bijzonder gaat voor algemeen.

Wilt u hier nu al meer over weten? Bel mij gerust op tel. 0172 – 42 41 72 of vul het contactformulier in.




    Gerelateerde blogs

    Tweedehands auto kopen? Doe zelf goed onderzoek naar technische staat

    8 juli 2019

    Tweedehands auto kopen? Doe zelf goed onderzoek naar technische staat

    ‘Van een oud vrouwtje geweest en altijd binnen gestaan…’ U koopt een tweedehands auto. Niet […]


    Lees meer ›
    De advocaat van de toekomst

    8 juni 2017

    De advocaat van de toekomst

    Het imago van de advocaat loopt achter op de werkelijkheid: blanke man, traditioneel, (een beetje) […]


    Lees meer ›
    Waarschuwing: wie dit niet leest, krijgt een boete!

    23 augustus 2016

    Waarschuwing: wie dit niet leest, krijgt een boete!

    Gelukkig. U heeft de titel van dit verhaal goed gelezen en bent zo wijs geweest […]


    Lees meer ›