Mijn werkgever is failliet, wat nu?

Stel, het bedrijf waar u werkt verkeert in zwaar weer. Uw werkgever gaat failliet. Welke rechten en plichten heeft u dan als werknemer?

In onze faillissementspraktijk staat in geval van een net uitgesproken faillissement de telefoon roodgloeiend. Heel begrijpelijk, als u bedenkt dat een faillissement voor de werknemer ingrijpende gevolgen heeft en er een tijd van grote onzekerheid voor de werknemer aanbreekt.
Hieronder heb ik de antwoorden op de meest gestelde vragen voor u op een rijtje gezet.

Wat doet een curator?

De curator is een advocaat die is gespecialiseerd in de afhandeling van faillissementen. De curator wordt aangesteld door de rechtbank. Vanaf het moment dat hij is aangesteld, gaan de bevoegdheden van de werkgever over naar de curator. Uw werkgever mag voor het bedrijf niet meer zelfstandig beslissingen nemen en geen betalingen doen.

Wat is een doorstart?

Een doorstart is het voortzetten van de gezonde delen van het bedrijf ná faillissement. De curator beoordeelt of het bedrijf geheel of gedeeltelijk kan worden doorgestart, om op die manier meer geld in de boedel te krijgen. Als er sprake is van een mogelijke doorstart, wordt u als werknemer daarover geïnformeerd.

Wat is een boedel?

De boedel is het vermogen van de failliete onderneming, bestaande uit opbrengsten die door de curator zijn gegenereerd. Aan het einde van het faillissement worden hieruit de schuldeisers betaald.

Mag de curator mij ontslaan?

De curator mag uw arbeidsovereenkomst opzeggen. Hiervoor is geen toestemming nodig van het UWV. Het opzeggen van de arbeidsovereenkomst is meestal één van de eerste dingen die de curator doet. U krijgt een brief, waarin staat per wanneer de arbeidsovereenkomst eindigt.
Mogelijk staat er in de brief dat de curator de overeenkomst opzegt tegen de ‘eerst mogelijke datum’. Later volgt dan de exacte berekening van de opzegtermijn door het UWV. De curator mag alle arbeidsovereenkomsten opzeggen, ook overeenkomsten voor bepaalde tijd waarin geen tussentijdse opzegging is geregeld.
Verder gelden voor de curator geen opzegverboden. Dit betekent dat uw arbeidsovereenkomst ook kan worden opgezegd als u bijvoorbeeld ziek bent. U ontvangt ook geen (transitie)vergoeding.

Ik heb een brief van de curator ontvangen met daarin de mededeling dat mijn arbeidsovereenkomst is opgezegd. Wat nu?

Als een werkgever failliet wordt verklaard, zijn de lonen vaak nog niet volledig voldaan. U kunt dan een beroep doen op de loongarantieregeling. Deze regeling houdt in dat het UWV de loonbetalingsverplichtingen van de werkgever overneemt.
U moet zich melden bij het UWV als (toekomstig) werkzoekende. Wanneer u dit heeft gedaan, kunt u een WW-uitkering aanvragen die ingaat na de opzegtermijn. Wacht hier niet te lang mee. Mogelijk dat er ook bijeenkomsten vanuit het UWV worden georganiseerd waar u naartoe kunt gaan.

Moet ik protesteren tegen het ontslag door de curator?

Nee, dat hoeft niet. In de brief van de curator staat meestal dat u binnen 5 dagen bij de rechtbank bezwaar kunt aantekenen tegen uw ontslag. De curator is verplicht om u op die mogelijkheid te wijzen. Maar voor uw recht op uitkering is protesteren niet nodig. En het heeft meestal geen zin. Het is immers duidelijk dat de werkgever geen geld meer heeft en het bedrijf failliet is.

Kan de curator mij verplichten om door te werken tijdens de opzegtermijn?

Ja, dat kan. Tijdens de opzegtermijn bent u nog gewoon in dienst. De curator is de baas, dus die kan bepalen of u nog werk moet afmaken.

Welke opzegtermijn geldt bij faillissement?

In beginsel geldt gewoon de opzegtermijn die in uw cao of arbeidsovereenkomst staat, met dien verstande dat er een maximum aan zit van 6 weken is. Dat geldt zelfs als in uw cao of arbeidsopvereenkomst een langere termijn staat. De opzegtermijn gaat meteen lopen.

Er is één uitzondering, als u aan de volgende voorwaarden voldoet:

• u was op 1 januari 1999 in dienst bij het bedrijf
• u was op 1 januari 1999 45 jaar of oud
• u bent vanaf 1 januari 1999 tot aan de datum van het faillissement onafgebroken bij het bedrijf in dienst gebleven. In dat geval wordt gekeken naar de situatie zoals die gold op 31 december 1998. Als de maximale opzegtermijn bij faillissement toen hoger was dan de huidige regelgeving dan geldt voor deze werknemers de ‘oude’ opzegtermijn.

Welke vorderingen worden door het UWV overgenomen?

Volgens de wet neemt het UWV de volgende vorderingen over:

• Loon vanaf datum faillissement tot einde van de opzegtermijn(inclusief gebruikelijke toeslagen, vakantiegeld, pensioenpremies en dergelijke over deze periode);
• Achterstallig loon over maximaal 13 weken voorafgaand aan de datum van opzegging (meestal datum faillissement). Onder loon valt ook: prestatietoeslag, dienstjarentoeslag, ploegentoeslag, overige toeslagen, overwerk, spaarregelingen, reisuren, kilometervergoeding en andere cao-vergoedingen;
• Achterstallige vakantietoeslag, vakantierechten over maximaal een jaar, voor wat betreft bovenwettelijke vakantiedagen teruggerekend vanaf einde opzegtermijn;
• Andere achterstallige betalingen aan derden (bijvoorbeeld pensioenpremies) over maximaal een jaar, teruggerekend vanaf einde opzegtermijn.

Wat krijg ik van het UWV vergoed?

Het kan zijn dat het UWV niet alle vorderingen betaalt die u op uw werkgever heeft. Dit kan bijvoorbeeld aan de orde zijn omdat u loonachterstand heeft over meer dan 13 weken voorafgaand aan het faillissement of u heeft nog pensioenpremies tegoed van meer dan een jaar geleden. Alle vorderingen die niet onder de faillissementsuitkering vallen, kunt u indienen bij de curator.
Houdt u er rekening mee dat de kans erg klein is dat u uw vordernig daadwerkelijk ontvangt. Volgens de wet heeft de vordering van bijvoorbeeld de belastingdienst voorrang, dan blijft er meestal voor de overige schuldeisers niets over. Het duurt bovendien erg lang (meestal meer dan een jaar) voordat u bericht krijgt of uw vordering kan worden betaald.

Wat zijn preferente crediteuren?

Preferente crediteuren zijn schuldeisers die door de wet hoger in rang zijn gezet. Dit zijn bijvoorbeeld de belastingdienst, het UWV en in sommige situaties de werknemers. Deze hebben dus grotere kans om aan het einde van het faillissement hun vordering (of een gedeelte daarvan) uitbetaald te krijgen.

Ik heb nog vakantiedagen van vorig jaar. Betaalt het UWV die bij faillissement ook uit?

Het UWV betaalt alleen de vakantiedagen uit van het jaar direct voorafgaand aan de opzeggingsdag. Heeft u dagen opgespaard die ouder zijn dan een jaar, dan betaalt het UWV deze waarschijnlijk niet. U kunt hiervoor een vordering indienen bij de curator.

Als er sprake is van een doorstart na een faillissement, behoud ik dan mijn arbeidsvoorwaarden?

Nee, in dat geval is er geen sprake van een overgang van onderneming en geldt de regel niet dat de arbeidsvoorwaarden mee overgaan. U krijgt een nieuwe arbeidsovereenkomst aangeboden. Dit kan betekenen dat u een ander salaris en andere arbeidsvoorwaarden en dergelijke krijgt. Let er wel op dat er geen proeftijd in uw arbeidsovereenkomst staat, als u op basis van een doorstart bij een nieuwe werkgever in dienst komt. Hierbij moet het dan wel gaan om dezelfde werkzaamheden.

Is de nieuwe werkgever verplicht om mij in dienst te nemen?

De curator probeert bij een doorstart altijd zoveel mogelijk personeel bij de nieuwe eigenaar te plaatsen, maar dat lukt niet altijd. Anders dan bij een ‘gewone’ bedrijfsovername is de nieuwe eigenaar wettelijk niet verplicht personeel over te nemen.

Ben ik verplicht bij de nieuwe werkgever te gaan werken?

Bij een doorstart kunt u een baan bij de nieuwe eigenaar niet zomaar weigeren. U moet in het kader van de WW immers passend werk accepteren. Als u weigert de overstap naar het voortgezette bedrijf te maken, mag het UWV uw WW-uitkering stopzetten. Dat geldt ook voor betaling over de opzegtermijn. U kunt dus alleen de overgang naar het doorgestarte bedrijf weigeren als u per dezelfde datum -of eerder- ander werk heeft gevonden.

Ik heb nog niets gehoord van de curator. Wat nu?

Wanneer u nog niets gehoord heeft, kunt u allereerst navraag doen bij de leidinggevende van de locatie waar u werkzaam bent. Komt u hier niet verder mee, neem dan contact op met de curator.

Ik heb te horen gekregen dat ik niet word overgenomen. Wat moet ik nu doen?

Allereerst moet u zich melden bij het UWV en daarna kunt u een WW-uitkering aanvragen.

Wat gebeurt er bij faillissement met mijn pensioen?

De opbouw van pensioen gaat door zo lang er nog een dienstverband is, dus tot het eind van de opzegtermijn. Na het einde van de opzegtermijn stopt in principe de pensioenopbouw. U bent dan geen ‘deelnemer’ meer van het pensioenfonds. Als de pensioenopbouw stopt, kunt u ‘vrijwillige voortzetting’ aanvragen bij het pensioenfonds. Dit betekent dat u zelf alle pensioenpremies betaalt: zowel het werknemers- als het werkgeversdeel. De premie is daardoor hoog, maar het zorgt er wel voor dat de pensioenregeling en allerlei overgangsrechten voor u blijven gelden. Bij de meeste pensioenfondsen is vrijwillige voortzetting mogelijk. Hoe lang dat kan, verschilt per fonds. Informeer daarom bij uw pensioenfonds naar de mogelijkheden. Wacht niet te lang, want vaak is er een beperkte termijn waarbinnen de aanvraag moet worden gedaan. Als u aansluitend aan het einde van het dienstverband ander werk vindt in dezelfde sector, gaat de pensioenopbouw gewoon verder. Dan hoeft u niets te regelen. Wanneer het bedrijf waar u werkte een eigen pensioenfonds of pensioenverzekering had, moet u wel stappen ondernemen. Neem in dat geval contact op met uw pensioenfonds.

Ik heb een vaststellingsovereenkomst getekend met een ontslagvergoeding. Krijg ik dan alsnog mijn ontslagvergoeding?

Het UWV neemt deze ontslagvergoeding niet over. U zult de ontslagvergoeding als vordering moeten indienen bij de curator. Houdt er rekening mee dat de kans erg klein is dat uw vordering wordt uitbetaald door de curator.

Ik heb in mijn contract een relatiebeding/concurrentiebeding staan. Ik word niet overgenomen, is deze dan nog van toepassing?

Ja, zolang de curator nog met externe partijen aan het onderhandelen is dan is het beding nog steeds geldig.

Heeft u vragen over dit onderwerp? Neem gerust vrijblijvend contact met mij op via tel. 0172 – 49 43 45 of stuur mij een e-mail.