Mogelijkheden voor ondernemer om faillissement te voorkomen in coronacrisis

Update oktober 2020: Eerste en Tweede Kamer akkoord met wetsvoorstel.

Zelfs als een ondernemer alle steunmaatregelen benut die op dit moment door de overheid worden aangereikt, kan het zo zijn dat hij toch het hoofd niet boven water kan houden. Zoals in deze blog wordt beschreven is de ondernemer in deze omstandigheid verplicht om zijn eigen faillissement aan te vragen, tenzij er een reëel en betrouwbaar reddingsplan wordt gemaakt. Hoe ziet zo’n reddingsplan er uit? En welke mogelijkheden heeft een ondernemer hierbij? Advocaat Jeroen Thiele legt het hieronder uit.

Reddingsplan

Bij een reddingsplan komen alle elementen van de bedrijfsvoering aan de orde: inkomsten, kosten, bezittingen en schulden. Hoe kan er enerzijds worden bezuinigd, terwijl de inkomsten worden verhoogd? Wellicht kunnen bepaalde bezittingen te gelde worden gemaakt (denk hierbij aan sale & lease back constructies) om de schuldenlast te verminderen? Zijn crediteuren bereid mee te werken aan een crediteurensanering? Met name het saneren van de oude schulden blijkt een cruciaal element bij de vraag of een reddingsplan succes heeft of niet. Welke mogelijkheden zijn er voor sanering van de oude schulden?

1. Onderhands akkoord

   Bij een onderhands akkoord worden de oude schulden afgekocht tegen betaling van een percentage van deze schuld. De medewerking van alle schuldeisers is vereist. Als de normale schuldeisers instemmen, en als aan de voorwaarden van de Leidraad Invordering wordt voldaan, werkt ook de belastingdienst mee aan een dergelijk akkoord;

2. Dwangakkoord of WSNP voor ZZP’ers/eenmanszaken

   Als een ZZP’er een onderhands akkoord aanbiedt aan zijn schuldeisers, maar dit wordt niet door iedereen geaccepteerd, kan hij de rechter vragen dit akkoord bindend op te leggen aan de schuldeisers die hebben tegengestemd. Let op: deze regeling geldt dus niet voor rechtspersonen (stichtingen, bv’s, nv’s). De rechter wijst dergelijke verzoeken toe als ‘de schuldeiser in redelijkheid niet tot weigering van instemming met de schuldregeling heeft kunnen komen, in aanmerking genomen de onevenredigheid tussen het belang dat hij heeft bij uitvoering van de bevoegdheid tot weigering en de belangen van de schuldenaar of de overige schuldeisers die door de weigering worden geschaad.‘

3. Surseance van betaling

   Een ondernemer kan een surseance (uitstel) van betaling aanvragen bij de rechtbank als zijn bedrijf in tijdelijke financiële problemen verkeert, die op korte termijn zijn op te lossen. Anders dan de meeste fiscale regelingen (die alleen voor belastingschulden gelden) geldt de surseance ook voor de vorderingen van de overige schuldeisers. Gedurende deze regeling kan de ondernemer niet worden verplicht om schulden te betalen die zijn ontstaan vóór de ingangsdatum van de regeling. De ondernemer heeft dus even de tijd om orde op zaken te stellen. Omdat de rechtbank een bewindvoerder aanstelt, die gedurende de surseance samen de ondernemer het beheer over het bedrijf voert, verliest de ondernemer wel een deel van de regie over zijn bedrijf. Tijdens een surseance bestaat ook de mogelijkheid om middels een akkoord een crediteurensanering bindend op te leggen aan de schuldeisers. Niet alle schuldeisers hoeven hier dan mee in te stemmen (zoals onder 1 wel vereist is). Anders dan de regeling onder 2 geldt deze regeling wél voor rechtspersonen (stichtingen, bv’s, nv’s).

Op papier lijkt de surseance van betaling een mooi instrument om een crediteurensanering door te voeren als niet alle schuldeisers meewerken, zeker in de huidige (hopelijk tijdelijke) coronacrisis. In de praktijk blijkt dat tot nu toe echter niet vaak succesvol. Dat is dan ook de reden dat al geruime tijd wordt gewerkt aan een alternatieve regeling.

Wet homologatie onderhandse akkoord

Er ligt zelfs al een wet klaar. De WHOA (Wet homologatie onderhands akkoord). In een open brief aan minister Dekker vragen insolventiespecialisten (PDF) om die wet zo snel mogelijk in te voeren. De invoering van deze wet kan in de coronacrisis faillissementen voorkomen. Volgens de brief is de wet ‘helemaal klaar’ en kan deze ‘volgende week worden ingevoerd’. ‘Er is een groot maatschappelijk draagvlak. Alle externe adviezen zijn positief. De rechtspraktijk is er klaar voor. Het enige dat nog nodig is, is dat de Tweede Kamer en de Eerste Kamer voor de WHOA stemmen.’

Mijn advies

Ik adviseer u zich altijd te laten adviseren over uw specifieke situatie. Een succesvolle crediteurensanering is afhankelijk van een groot aantal factoren. U kunt altijd vrijblijvend contact met mij opnemen als u vragen heeft over de verschillende mogelijkheden.

Dit artikel is geschreven op 17-3-2020. Informatie kan nadien veranderd zijn.