Uw bedrijf dreigt failliet te gaan, wie mag nog worden betaald?

Over selectieve betaling in aanloop naar een faillissement

Wie mag u nog betalen als uw bedrijf failliet dreigt te gaan? Dat leest u in dit artikel over selectieve betalingen in aanloop naar een faillissement.

Een faillissement komt zelden uit het niets. Soms weet het hele land van de financiële moeilijkheden waarin een bedrijf verkeert, zoals enkele jaren geleden bij V&D. Vaker weet alleen een select groepje – bestaande uit managers, directie, en andere intimi – dat het mis dreigt te gaan. Dit was bijvoorbeeld het geval bij het grootste faillissement aller tijden: dat van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers, met een totale schuld van 613 miljard dollar.

Het kan zijn dat een aantal crediteuren lucht krijgt van de slechte situatie waarin het bedrijf is beland. Zij zullen om geld gaan vragen. Wie kunt u dan veilig betalen en wie niet?

Betalingsvrijheid… of toch niet?

In beginsel heeft u als ondernemer volledige vrijheid om te bepalen in welke volgorde u mensen betaalt. Heeft u met bedrijf A een afspraak dat u binnen 7 dagen betaalt, terwijl bedrijf B altijd 30 dagen op zijn geld moet wachten? Prima! De wetgever laat ondernemers hierin vrij.

Risico: privé aansprakelijk

Dit verandert echter in het zicht van een faillissement. U moet dan al rekening gaan houden met de specifieke volgorde van crediteurenuitkering die de wetgever in faillissement heeft bepaald. U (of uw advocaat) moet dus eigenlijk al een beetje gaan denken als een curator. Als u dit niet doet, zijn de consequenties groot: u bent dan tegenover de curator met uw privé-vermogen aansprakelijk voor de gelden die u ten onrechte heeft uitgekeerd.

Nu is het lastig te bepalen wanneer u precies moet beginnen met het denken als een curator. In ieder geval zodra u de faillissementsaanvraag heeft verstuurd naar de rechtbank, de huur van de bedrijfsruimte heeft opgezegd of tot een faillissement heeft besloten in de algemene vergadering van aandeelhouders.

Hoop op overleven

Maar hoe zit het met de tijd daarvoor, in de tijd dat er nog hoop op overleven bestaat en u er alles aan doet om het bedrijf te redden?
Uit de rechtspraak volgt dat u, kort gezegd, op de normale wijze mag blijven betalen zolang het faillissement met een tekort daarin niet ‘in redelijkheid’ is te voorzien. Wat in uw situatie precies redelijk is, hangt af van alle omstandigheden van het geval.

Volgorde van betalen

De volgorde waarin crediteuren door de curator moeten worden betaald, is een complex onderwerp waarover boeken zijn volgeschreven. Is het nu nodig om deze allemaal te lezen? Het liefst wel natuurlijk, maar als ondernemer kunt u, wanneer u geen hulp inschakelt, het beste de volgende vuistregels aanhouden wanneer het faillissement er (wellicht) aan komt:

1. Betaal niemand

Dit klinkt een beetje flauw, maar dit is het beste advies dat gegeven kan worden wanneer een faillissement eraan komt. U behandelt iedereen hiermee gelijk, en daar kan geen curator commentaar op hebben. Denk eraan dat u als bestuurder ook valt onder ‘iedereen’! Als u alleen uw eigen managementfee betaalt, dan gaat u zeker problemen krijgen met de curator.

2. Betaal alleen dwangcrediteuren

Het is mogelijk dat bepaalde crediteuren dermate belangrijk zijn voor het voortbestaan van de onderneming, dat zij bij voorrang mogen worden betaald. Kijk hier echter wel mee uit: richting faillissement proberen velen zich als dwangcrediteur op te werpen, terwijl zij dat in feite niet zijn.

De vergeten crediteur

Vaak wordt door bestuurders bij het betalen van crediteuren in het zicht van faillissement één crediteur vergeten: het UWV. Wanneer u het faillissement aanvraagt, neemt het UWV de loonkosten tijdelijk over (zie ‘Mijn werkgever is failliet, wat nu‘). Vervolgens dient het UWV deze kosten in bij de boedel. Hierbij staan zij vrij hoog op de lijst. In ieder geval hoger dan de gemiddelde crediteur.

Wanneer u al eerder crediteuren heeft betaald die lager op de ranglijst staan, kan dit een probleem vormen wanneer het UWV geld tekort komt. U had dan immers, alsof u al curator was, geld moeten reserveren voor het UWV in plaats van uit te geven aan de normale crediteuren. De curator kan u dan privé aansprakelijk stellen voor het bedrag dat u achteraf onterecht heeft betaald.

Conclusie

De periode voordat een faillissement wordt uitgesproken is voor de bestuurder om allerlei redenen vaak een hachelijke situatie, vol stress en twijfel. Rond de betalingen in dergelijke situaties geef ik u mee: bij twijfel niet doen.

Heeft u vragen over dit onderwerp? Neem gerust vrijblijvend contact met mij op via tel. 0172 – 49 43 45 of stuur mij een e-mail.