Weerbaar uit de crisis | Blogserie deel 1: Intro en verschillende mogelijkheden

Veel ondernemers hebben tijdens de coronacrisis het hoofd boven water kunnen houden, gelukkig maar. Dat kwam onder andere door de steunmaatregelen van de overheid. Het coronasteunpakket is al even gestopt, en ondernemers worden geacht weer op eigen benen te kunnen staan. Dat neemt echter niet weg dat veel ondernemers met schulden zijn blijven zitten. Juist ook de steunmaatregelen kunnen weer nieuwe schulden hebben opgeleverd. Dat geldt onder andere voor de Tozo-bedrijfskapitaal, bijzonder uitstel van belastingschulden of de Kleine Kredieten Corona garantieregeling (KKC).

De opgebouwde schulden en het einde van de steun kunnen ervoor zorgen dat een faillissement steeds dichterbij komt. Het saneren van schulden is een goed middel om dat te voorkomen. Maar hoe doe je dat? Hoe kom je financieel weerbaar uit de crisis? Mijn collega’s Jeroen Thiele, Jasper van de Graaf en ikzelf geven in een serie artikelen tips en informatie om schulden te saneren.
Dit is deel 1: Verschillende mogelijkheden van schuldsanering.

Minnelijke regeling

De eerste optie is om buiten de rechter om afspraken te maken met schuldeisers. Denk aan een betalingsregeling, of een gedeeltelijke kwijtschelding. Als de onderneming op zichzelf nog wel levensvatbaar is, maar door de huidige schulden niet meer kan doorgaan, kan een regeling voor beide partijen voordelig zijn.

Door uitstel van betaling of (gedeeltelijke) kwijtschelding, kan de onderneming als het ware herstellen. Hiermee worden ook bijkomende kosten als incassokosten, wettelijke rente, of zelfs een procedure vermeden. Partijen kunnen zo samen naar een nieuwe gezamenlijke toekomst werken.

Schuldeisersakkoord

De tweede optie is het aanbieden van een schuldeisersakkoord. Dit wordt ook wel een onderhands- of een crediteurenakkoord genoemd. Bij een dergelijk akkoord worden alle schulden afgekocht tegen een bepaald percentage van de schuld. Er is medewerking van alle schuldeisers vereist. Van groot belang hierbij is vaak de positie van de belastingdienst als grote schuldeiser. Mijn collega Jeroen Thiele zal in deel 3 van deze serie verder inzoomen op hoe om te gaan met belastingschulden.

Surseance van betaling

Mocht de minnelijke regeling niet werken, en kan een ondernemer slechts tijdelijk zijn schulden niet betalen, dan kan hij surseance van betaling aanvragen. Surseance van betaling komt neer op uitstel van betaling. Gedurende deze tijd kunnen schuldeisers geen incassomaatregelen nemen. De surseance wordt bepaald door de rechter. De rechter stelt ook een bewindvoerder aan. De bewindvoerder geeft advies, beheert samen met de ondernemer het vermogen, ondersteunt in de onderhandelingen met de schuldeisers, en beslist over de uitgaven. De ondernemer is dus gedeeltelijk de regie over zijn onderneming kwijt.

Een surseance geeft de mogelijkheid om orde op zaken te stellen. Ook tijdens de surseance kan een schuldeisersakkoord worden aangeboden. Anders dan bij het minnelijke akkoord hoeven niet alle schuldeisers akkoord te gaan, maar slechts de helft. Het akkoord is dan wel bindend voor alle (normale) schuldeisers. Eenmanszaken (zzp-ers) en verenigingen kunnen geen beroep doen op de surseance, alleen bv’s, nv’s of stichtingen.

WHOA

Het probleem met het minnelijke schuldeisersakkoord is dat alle schuldeisers hun akkoord moeten geven. Dat lukt vaak niet. Aan het surseance akkoord kleeft weer het nadeel dat eerst via de rechtbank surseance van betaling moet worden aangevraagd, waarbij een bewindvoerder wordt aangesteld. Daar kleven diverse nadelen aan.

Met de nieuwe Wet Homologatie Akkoord (WHOA) is het wel mogelijk om zonder instemming van alle schuldeisers een akkoord te bereiken. De WHOA is een korte, maar ingewikkelde procedure. De WHOA is er voor alle ondernemers die dreigen failliet te gaan, maar nog wel levensvatbare bedrijfsactiviteiten hebben. Door het saneren van de schulden kan een faillissement worden voorkomen. Het WHOA-traject kan ook worden ingezet om tot een gecontroleerde afwikkeling van de bedrijfsactiviteiten te komen, wat tot een beter resultaat kan leiden dan in een faillissement. Om een beroep te kunnen doen op het WHOA-traject, moet in redelijkheid kunnen worden gezegd dat de ondernemer binnenkort zijn schulden niet meer kan betalen.

Tijdens het traject biedt de ondernemer een akkoord aan de schuldeisers. Schuldeisers worden daarin verdeeld in verschillende klassen, op basis van rechten en afspraken. Zo zijn er de gewone handelscrediteuren zonder bijzondere voorrechten en crediteuren met een preferente positie zoals de bank en fiscus. Er wordt dan per klasse gestemd en bekeken of de vereiste meerderheid is bereikt. Binnen de WHOA is er veel vrijheid om een akkoord in te richten. Dit is afhankelijk van de concrete situatie. De afkoop van de schulden hoeft niet perse via geld plaats te vinden, maar kan ook in aandelen geschieden (een zogenaamde debt for equity swap). Ook is het mogelijk om contractuele afspraken (zoals huurovereenkomsten) eenzijdig te beëindigen of aan te passen.

Als tenminste één klasse heeft ingestemd, kan het akkoord worden voorgelegd aan de rechter ter goedkeuring (homologatie). Daarvoor is een advocaat vereist. Als de rechter het akkoord goedkeurt, is het verbindend voor alle schuldeisers. Ook voor de schuldeisers die tegenstemden.

Afronding

Hiervoor heb ik een aantal mogelijkheden beschreven om schulden te saneren. Welke mogelijkheid het beste bij u past, is afhankelijk van veel omstandigheden. Het is heel belangrijk om op tijd aan de bel te trekken.

In deel 2 gaat mijn kantoorgenoot Jasper van der Graaf dieper in op vraag hoe om gaan met schulden bij bedrijven (zoals leveranciers e.d.).
In deel 3 schrijft Jeroen Thiele over hoe bedrijven kunnen omgaan met een schuld bij de Belastingdienst.

Heeft u nu al vragen over dit onderwerp? Neem gerust contact met mij op. Bel mij via tel. 0172 – 49 43 45 of stuur mij een e-mail.